6 nguyên tắc thiết kế vỉa hè xây dựng đô thị 2025

Thiết kế vỉa hè không chỉ là việc lát gạch hay tạo lối đi cho người dân, mà còn là một phần quan trọng trong quy hoạch hạ tầng đô thị. Vỉa hè cần đáp ứng các nguyên tắc cơ bản về an toàn, tiện nghi và thẩm mỹ, đồng thời phù hợp với không gian kiến trúc xung quanh.

Dưới đây, 618 Architects cho bạn biết những tiêu chuẩn và nguyên tắc thiết kế vỉa hè theo định hướng phát triển đô thị năm 2025.

Nguyên tắc và tiêu chuẩn thiết kế vỉa hè theo định hướng phát triển đô thị năm 2025

Tính chất, chức năng trong nguyên tắc thiết kế vỉa hè

Căn cứ vào khoản 1 Điều 10 Quyết định 63/2023/QĐ-UBND, vỉa hè là không gian đô thị đảm nhận nhiều chức năng quan trọng. Theo nguyên tắc thiết kế vỉa hè cần đảm bảo các yêu cầu sau:

Là không gian chung cho phép tất cả các đối tượng tiếp cận thuận lợi, đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế vỉa hè.
Là không gian giao thông đi bộ, với nhu cầu dừng, đỗ xe đạp, xe máy và tiếp cận của ô tô, xe buýt cùng các loại giao thông công cộng khác.
Là hành lang cho bố trí các hệ thống hạ tầng kỹ thuật (cấp điện, thông tin liên lạc, cấp thoát nước,...), nơi trồng cây xanh đường phố và bố trí các tiện ích khác.
Là không gian kinh tế - xã hội nơi diễn ra các giao dịch kinh tế, giao tiếp văn hóa, tinh thần của người dân.
Là bộ mặt cảnh quan kiến trúc của thành phố.

►► Tìm hiểu thêm: Quy định về diện tích bãi đỗ xe cho dự án cao tầng theo QCVN

Nguyên tắc chung trong thiết kế và quản lý vỉa hè

2.1 Đảm bảo khả năng tiếp cận cho mọi đối tượng

Đảm bảo việc tiếp cận và di chuyển dễ dàng đối với mọi đối tượng, đặc biệt là người già, trẻ em và người khuyết tật, phù hợp với nguyên tắc thiết kế vỉa hè.

2.2 Quy định về bề rộng tối thiểu của vỉa hè

Bề rộng đảm bảo 02 làn đi bộ (tương ứng 1,5m) trở lên theo quy định chiều rộng vỉa hè.

Khu vực quy hoạch mới: Khuyến khích bố trí vỉa hè rộng để đảm nhiệm đầy đủ các chức năng.
Vỉa hè hiện hữu chật hẹp: Cần ưu tiên bề rộng tối thiểu 1,2m cho không gian đi bộ.

►► Tham khảo thêm: Quy định số tầng, chiều cao xây dựng nhà ở Đà Nẵng mới

Quy định về bề rộng tối thiểu của vỉa hè

2.3 Tiêu chí an toàn khi thiết kế và cải tạo vỉa hè

Bề mặt vỉa hè không trơn trượt; không có chướng ngại, hố hay vật gây ngã, vấp. Người đi bộ cần được an toàn khỏi các đe dọa từ phương tiện cơ giới như ô tô, xe máy.
Các vật, thiết bị như trụ điện, biển báo, bồn cây phải bố trí khoa học, tránh gây nguy hiểm, tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế vỉa hè.

2.4 Đảm bảo sự liên tục trong không gian đi bộ

Đảm bảo tối đa khả năng đi bộ liên tục trên vỉa hè theo nguyên tắc thiết kế vỉa hè, không phải đi xuống lòng đường hay trèo cầu thang.

2.5 Yêu cầu thẩm mỹ và bảo vệ môi trường đô thị

Vỉa hè cần được thiết kế hoặc cải tạo đảm bảo tính thẩm mỹ (gạch lát, cây xanh, bồn cây), tạo ấn tượng thị giác và cải thiện vi khí hậu.

2.6 Thiết kế vỉa hè phù hợp với tính chất từng tuyến phố

Thiết kế vỉa hè cần phù hợp với tính chất từng đường phố (phố chuyên doanh thương mại - dịch vụ, phố khách sạn, phố khu dân cư) và đảm bảo kết nối giao thông công cộng (nhà chờ xe buýt, nơi chờ taxi, lối qua đường).

Yêu cầu đối với mặt cắt vỉa hè (áp dụng cho các đường phố mới)

Một vỉa hè điển hình, theo nguyên tắc thiết kế vỉa hè thường có mặt cắt gồm 4 phần cơ bản sau:

3.1 Phần dành riêng cho người đi bộ

Là khu vực quan trọng nhất của vỉa hè, quy định chiều rộng vỉa hè tối thiểu 1,5m (phố chính có thể 5 - 10m). Bề mặt phẳng, độ dốc 2%, chống trơn trượt, không chướng ngại, có gờ nhận biết cho người khiếm thị. Các trang thiết bị như đèn, ghế, trạm xe buýt,… phải đặt ở phần tiện ích, không lấn lối đi.

3.2 Phần biên vỉa hè tiếp giáp lòng đường

Là khu vực tiếp giáp lòng đường, rộng khoảng 0,5m. Cốt vỉa hè không cao quá 0,15m, khuyến khích bó vỉa bằng đá vát có độ dốc dưới 30°, giúp người đi lại và phương tiện di chuyển thuận tiện.

Phần biên của vỉa hè tiếp giáp với lòng đường

3.3 Phần tiện ích phục vụ hạ tầng và cây xanh

Là khu vực vỉa hè dành để trồng cây xanh, đặt đèn chiếu sáng, bến xe buýt, biển báo, thùng rác và các tiện ích đô thị khác.
Quy định chiều rộng vỉa hè khoảng 2m, có thể kết hợp làm chỗ đỗ xe máy hoặc vịnh đậu xe/bến xe buýt (mở rộng lòng đường 2m và thu hẹp phần tiện ích) nhưng phải giữ lối đi tối thiểu 2m.
Nếu vỉa hè không có phần tiện ích, tuyệt đối không đặt tiện ích vào khu vực dành cho người đi bộ.

3.4 Phần chuyển tiếp giữa công trình và vỉa hè

Là khoảng không gian giữa công trình và vỉa hè, không bắt buộc nhưng khuyến khích, nhất là phố thương mại (lùi 1,5 - 2m). Có thể bày bán hàng hóa nhưng không lấn phần dành cho người đi bộ.

Yêu cầu đối với bề mặt vỉa hè

Bề mặt vỉa hè phải bằng phẳng, an toàn, không có chướng ngại vật, hố lõm, không trơn trượt.
Khuyến khích sử dụng vật liệu lát hè có khả năng cho phép nước mưa thẩm thấu xuống tầng nước ngầm. Xây dựng đồng bộ hệ thống nắp hố ga của hệ thống thoát nước, điện, thông tin liên lạc.
Màu sắc của vỉa hè hài hòa với không gian cảnh quan đô thị khu vực.

Bề mặt vỉa hè phải bằng phẳng, an toàn, không có chướng ngại vật

Vạch sơn băng qua đường phải bảo đảm mặt phẳng liên tục bằng chiều rộng của vạch sơn (chênh lệch cao độ nhỏ hơn 0,05 m). Nếu có chênh lệch chiều cao với vỉa hè lân cận thì phải tạo độ dốc không quá 8% ở vỉa hè lân cận đó.
Phần trồng cây cần có cốt đất thấp hơn cốt vỉa hè, không bố trí gờ bồn cây (hoặc nếu có gờ thì phải có khe thu nước) để cho phép nước mưa trên bề mặt vỉa hè chảy về các phần trồng cây.

Các quy định khác liên quan đến sử dụng và bảo vệ vỉa hè

5.1 Cấm các hành vi vi phạm nguyên tắc thiết kế vỉa hè

Cấm các hành vi cắt xẻ vỉa hè khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép xây dựng theo quy định (trừ trường hợp công trình được miễn cấp phép xây dựng). Đây là một trong những yêu cầu quan trọng trong nguyên tắc thiết kế vỉa hè và quản lý sử dụng vỉa hè.

5.2 Khuyến khích ngầm hóa hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Khuyến khích ngầm hóa hệ thống cấp điện và thông tin liên lạc, đưa vào các hành lang kỹ thuật ngầm có thể mở nắp để sửa chữa dễ dàng. Nên đặt ống hành lang kỹ thuật dưới phần đi bộ, tránh vị trí bố trí tiện ích. Đồng thời, cần lắp đặt bảng chỉ dẫn, báo hiệu các đường dây và đường ống công trình ngầm trên vỉa hè.

5.3 Thi công công trình ngầm trên vỉa hè

Việc thi công, lắp đặt công trình ngầm dọc theo đường và hè phố phải có giấy phép xây dựng theo quy định (trừ trường hợp được miễn). Quá trình thi công cần đảm bảo an toàn giao thông, vệ sinh môi trường và hoàn trả bề mặt vỉa hè đúng nguyên trạng.

►► Tham khảo thêm: Quy chuẩn hệ thống cấp thoát nước trong nhà và công trình

5.4 Bố trí trụ bảo vệ người đi bộ

Để đảm bảo an toàn cho người đi bộ và tuân thủ nguyên tắc thiết kế vỉa hè, cần bố trí trụ bảo vệ tại các giao lộ, khu vực chờ xe buýt, xe taxi, ram dốc và các vị trí có chênh lệch cao độ lớn.

Bố trí hàng rào bảo vệ để đảm bảo an toàn cho người đi bộ

5.5 Cấm lấn chiếm vỉa hè

Nghiêm cấm xây dựng bục bệ, bậc thềm, công trình tạm, biển quảng cáo che chắn, dựng lều quán, bày bán hàng trên phần không gian đi bộ. Quy định này đặc biệt áp dụng với các vỉa hè có bề rộng dưới 3m.

Các hành vi lấn chiếm vỉa hè này không chỉ vi phạm tiêu chuẩn thiết kế vỉa hè mà còn làm ảnh hưởng đến tầm nhìn, giao thông và mỹ quan đô thị.

5.6 Sử dụng tạm vỉa hè phải đúng quy định

Việc sử dụng tạm hè phố phục vụ xây dựng công trình, đám cưới, đám tang phải tuân thủ quy định của cơ quan có thẩm quyền và đảm bảo trật tự, an toàn giao thông cũng như mỹ quan đường phố.

5.7 Hoạt động quảng cáo trên vỉa hè

Việc treo pa-nô, băng-rôn trên dải phân cách và hè phố phải tuân thủ Luật Quảng cáo, các quy định hiện hành và Điều 12 của Quy chế, đồng thời không gây cản trở người đi bộ hoặc làm mất mỹ quan.

Đối với vỉa hè trên các đường phố hiện hữu

Ủy ban nhân dân thành phố giao Sở Giao thông vận tải lập kế hoạch cải tạo, chỉnh trang các đường phố hiện hữu, đặc biệt là các vỉa hè; lập danh mục các đường phố ưu tiên cải tạo hàng năm.

Khi cải tạo, chỉnh trang các vỉa hè hiện hữu, trong phạm vi không gian hiện có cần áp dụng nguyên tắc thiết kế vỉa hè để hợp lý hoá việc thiết kế và tổ chức không gian, ưu tiên và đảm bảo không gian lưu thông cho người đi bộ.

Vỉa hè cần phải đảm bảo không gian lưu thông cho người đi bộ

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã nắm rõ các tiêu chuẩn, nguyên tắc thiết kế và quy định quản lý sử dụng vỉa hè. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến quy định chiều rộng, yêu cầu mặt cắt, vật liệu lát, hay các nguyên tắc đảm bảo an toàn và thẩm mỹ cho vỉa hè, hãy liên hệ ngay hotline 0937 099 888 để 618 Architects hỗ trợ và tư vấn chi tiết cho bạn.

Các câu hỏi thường gặp:

►► Quy định PCCC nhà nghỉ 4 tầng – Chủ đầu tư cần chuẩn bị gì?

►► Chủ đầu tư cần biết những quy định xây dựng chung cư nào ở Đà Nẵng?

►► Những quy định xây dựng nhà ở nào tại Đà Nẵng cần biết?

Công ty TNHH Kiến trúc 618 || 618 Architects

Kiến trúc & Nội thất | Architecture & Interior Design

Phát triển thiết kế & tối ưu khôi tích | Design Development & Masing

Thi công - Giám sát - Thẩm định | Construction - Supervision - Verification

=======================

“Thức tỉnh cuộc sống" trong từng công trình

Địa chỉ: 94 Duy Tân, Hoà Cường, Đà Nẵng

Xưởng SX: La Bông 3, Hòa Vang, Đà Nẵng